In deze rubriek van SamenSluis laten we telkens iemand anders aan het woord en die persoon bepaalt aan wie de pen wordt doorgegeven. Ina Luteijn heeft de pen doorgegeven aan Frits Baars, secretaris van de dorpsraad Zuidzande en beheerder van het dorpshuis; De Zevendraaier.
“Van het boerenleven de boeken ingedoken, terug naar het boerenleven om vervolgens toch weer uit te komen bij zijn grote liefde; de boeken.”
Iets meer over Frits
Frits groeide naar eigen zeggen op in een van de mooiste poldertjes van Nederland, in Lisse. Hij groeit op in een groot gezin van bloembollenkwekers, een gezin van aanpakkers, geen stil zitters. Het hele gezin werkte mee in het bedrijf. ‘Het was hard werken, maar dat deed je gewoon. Eerst het bedrijf, dan het gezin en dan pas jezelf.’
Frits had helaas geen groene vingers en zat liever met zijn neus in de boeken. ‘Ik was een boekenvreter. Iedere zondag gingen we naar de bieb om een lading boeken te halen. De week duurde altijd te lang. Tegen de tijd dat het weer zondag was had ik alle boeken in huis al van voor naar achter uitgelezen.’
Frits was de eerste en enige van het grote gezin die naar de HBS ging om exacte vakken te leren en ging daarna in Amsterdam werken als Shell laborant. Hier lag zijn hart niet en hij kwam te werken bij een kleine boekhandel in hartje Amsterdam, waar een hele nieuwe wereld voor hem open ging. Van het platteland naar de stad was een verbreding van zijn horizon. Dit smaakte naar meer en toen Frits 21 was vertrok hij naar Londen om te gaan werken bij Foyles World's Greatest Bookshop. ‘Ik kwam eerst terecht in een jeugdherberg. Vervolgens ben ik met 2 andere jongens die ik daar leerde kennen op kamers beland. Je kunt je misschien wel indenken dat dit een leuke tijd was’ verteld Frits met een grijns op zijn gezicht, zonder verder in details te treden.
Ondanks dat deze boekenvreter zich als een vis in het water voelde bij Foyles, kon deze jongen uit de klei niet aarden in de grote stad Londen. ‘Het was er veel te druk en het was destijds een vieze stad. Al die uitlaatgassen en smog, ik wilde terug naar een groenere omgeving.’
Frits ging Engels studeren in Groningen om daar vervolgens te gaan werken in het volwassenenonderwijs. De ontmoeting met zijn toenmalige partner leidde hem terug naar zijn agrarische roots. 25 jaar lang bestierde hij een kaasboerderij in Oostburg. Vol trots vertelt hij over die tijd. ‘We waren destijds de eerste kaasboerderij in de omgeving. Het was wederom hard werken en aanpakken, maar het neerzetten van een mooi streekproduct gaf veel voldoening.’
Na het beëindigen van zijn toenmalige relatie en daarmee ook zijn werkzaamheden op de kaasboerderij, kwam Frits terecht in Zuidzande. Hij had geen idee hoe hij zijn leven nu wilde gaan invullen. In 2010 werd hij lid van de dorpsraad Zuidzande en sindsdien zet hij zich, vanuit die rol, in voor de leefbaarheid van het dorp.
Zijn huidige vrouw vertelde hem dat zij zelf eens een eendaagse cursus boekbinden gevolgd had. Frits als fervent boekenliefhebber had hier wel oren naar. Samen hebben ze een opleiding tot boekbinder gevolgd in Antwerpen en vervolgens nog een opleiding boekrestauratie in Utrecht. De droom om zelf een boekbinderij op te zetten in Zuidzande bleek helaas niet rendabel, maar Frits heeft geregeld mooie projecten voor het binden en restaureren van boeken. Vol trots laat hij ons een foto zien van zijn laatst afgeronde project; het restaureren van een statenbijbel uit 1730. Zijn vrouw ontwerpt en bindt boeken in opdracht.
In 2013 merkte Frits dat zijn conditie te wensen overliet, hij begon met fietsen. ‘Dit vond ik zo saai, gewoon fietsen om te fietsen. Toen ik een vacature als postbezorger voorbij zag komen zag ik mogelijkheden.’ Frits begon als postbezorger. Zo kon hij het fietsen en zijn rol binnen de dorpsraad mooi integreren binnen zijn werk.
Na zich jarenlang ingezet te hebben voor het dorp als lid van de dorpsraad geeft Frits aan dat hij er volgend jaar mee stopt. ‘Het is genoeg geweest, ik heb het al die jaren met veel liefde en plezier gedaan, maar nu is de tijd gekomen dat iemand anders het stokje mag overnemen.’
Wat wilde je als kind graag worden?
‘Ik kan het mezelf niet meer herinneren, maar volgens mijn zus wilde ik als kind altijd piloot worden. Het eerste wat ik mijzelf voor de geest kan halen is dat ik graag het onderwijs in wilde. Iets bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen en op die manier iets van sturing geven aan de maatschappij, iets veranderen.’ Ondanks deze ideeën is Frits toch het grootse deel van zijn leven werkzaam geweest in de agrarische sector.
Wat is de leukste ontmoeting die je ooit had?
‘Ik kan niet per se één ontmoeting noemen, maar de groep mensen die ik leerde kennen toen ik in de boekhandel in Amsterdam ging werken hebben wel een bijzondere invloed gehad in mijn leven. Ad Blommers en Juffrouw de Pater waren mijn collega’s. Ik kwam uit een klein boerendorpje en zij hebben mij het stadsleven bijgebracht. Zij waren lid van de kunstenaarskring en waren politiek actief. Ze zette daar ook duchtig de bloemetjes buiten. Ze waren heel openhartig over hun relaties en niks was stiekem. Er ging een wereld voor mij open en het heeft mijn horizon verbreed. Het was een leuke tijd, ondanks dat mijn moeder zich in die tijd wel eens zorgen heeft gemaakt over me.’ verteld Frits met een zweem van weemoed in zijn ogen.
Wat zijn volgens jou de belangrijkste ontwikkelingen in jouw buurt?
‘Er komen de laatste paar jaar steeds meer jonge gezinnen in Zuidzande wonen. Dit is een positieve ontwikkeling en 5 jaar geleden haast ondenkbaar. Het nieuwe woonbeleid en de huisvestingsverordening heeft naar mijns inziens een positieve invloed. Het is tegenwoordig haalbaarder om in Zuidzande te wonen. Kleine kernen lijken weer aantrekkelijker te worden. Ik vind wel dat de huizenprijzen nog omlaag mogen. De 2e woningen die nu in de verkoop worden gezet zijn nog steeds te duur.’
‘Daarnaast loopt het dorpshuis in Zuidzande erg goed. Het is een plek voor ontmoeting en verbinding. Jong en oud komen hier samen en er worden leuke dingen georganiseerd. Vorig jaar heeft een meisje uit het dorp een project gedaan voor haar school om ook activiteiten voor jongeren op te zetten. Een game-avond, een kledingbeurs en een avond waarop je nagels kon laten doen. Helaas zien we in de praktijk dat jongeren moeilijk te bereiken zijn. Ze zitten liever thuis achter hun computer of op hun telefoon.’
Wat kan jou inspireren om een actieve bijdrage aan jouw buurt te leveren?
‘Van huis uit, waarin ik ben opgegroeid in een groot gezin, heb ik geleerd om je altijd in te zetten voor het grotere belang. Het is ook leuk, het geeft voldoening, het is geen straf. Ik ben trots op het dorpshuis en dat het zo goed loopt. Het dorp is veranderd door het dorpshuis, mensen kijken meer naar elkaar om. De kroegavond, de koffieklets, de eetmiddag en alle andere activiteiten worden goed bezocht. Je hebt altijd een vaste groep, maar geregeld schuiven er ook, soms incidenteel, nieuwe gezichten aan. Wij proberen nieuwe inwoners er ook bij te betrekken. We hebben geen gebrek aan vrijwilligers, iedereen is wel bereid om te helpen. We hebben wel gebrek aan structurele vrijwilligers. De mensen die het dragen, de boel aanzwengelen en coördineren.’
Dus mochten jullie door dit verhaal geïnspireerd zijn; spring eens binnen bij dorpshuis de Zevendraaier in Zuidzande.
Wat is je motto, lijfspreuk of tegeltjeswijsheid?
Daar is Frits heel kort en krachtig over. Een mooie boodschap om mee af te sluiten.
‘De wereld is er niet voor jullie, jullie zijn er voor de wereld’.
Aan wie geef je de pen door?
Frits geeft de pen door aan Carlos de Smit, docent en decaan beroepsopleiding op het zwincollege in Oostburg. Al tientallen jaren steun en toeverlaat voor vele leerlingen.
